KUZEY MARMARA OTOYOL ŞANTİYESİNDE YERİNDE YENİDEN KARIŞTIRMA İLE
TERMAL VE FİZİKSEL SEGREGASYONUN ÖNLENMESİ İÇİN TRANSFER ARACI SHUTTLE BUGGY KULLANILDI. GERÇEKLEŞTİRİLEN UYGULAMADA, ASFALTIN SICAKLIK DEĞERLERİ TERMAL KAMERALARLA ÖLÇÜMLENDİRİLDİ
Kış aylarında hava sıcaklıklarının düşmesi, devam eden yol projelerini de olumsuz etkiliyor. Sıcaklıkların azalmasının yanı sıra plent tesislerinin şantiye alanına olan uzaklığı da, serilecek asfaltta sıcaklık farkları oluşmasına neden olabiliyor. Oluşan sıcaklık farklılıklarının asfalt kalitesini olumsuz yönde etkilediğini belirten Essa Grup Satış Müdürü Bülent Kaynak, bu durumun önüne geçmek için uygulanan çalışmalar hakkında bilgi verdi. Yakın dönemde Kuzey Marama Otoyol şantiyesi Gebze kısmında Limak A.Ş tarafından yapılan asfalt transfer aracı uygulaması hakkında bilgi veren Kaynak, şantiyede mevcut soğuk hava şartlarının 10 derece ve altında olduğunu, ayrıca asfalt plentlerinin serim alanına uzaklığı sebebi ile oluşacak ısı farklılıklarının önüne geçilebilmesinin amaçlandığını ifade etti. Söz konusu uygulamada Roadtec Shuttle Buggy SB 2500 Ex modelinin kullanıldığını belirten Kaynak, “Projede varılan aşamada, asfaltta oluşan ısı farklılığının önüne geçilmesi gerekiyordu. Biz de Essa Grup olarak projeye dahil olduk ve Roadtec Shuttle Buggy asfalt transfer aracımız, projede kullanılmaya başlandı” dedi.
35 KM’LİK TAŞIMA MESAFESİ
Uygulama sırasında elde edilen bütün verilerin profesyonel termal kameralar ile ölçüldüğünü ve laboratuvar sonuçlarının kayıt altına alındığını belirten Kaynak, “Toplam serim genişliği 24 metre olan serim alanında, 12 metrelik kısmında asfalt transfer aracı ile serim yapıldı. Diğer 12 metre genişliğindeki alanda ise ise bildiğimiz klasik yöntemle ile taş mastik asfalt serimi yapıldı” dedi. Asfalt tesisinin şantiye alanına yaklaşık 30 -35 km mesafede olduğunu belirten Kaynak, “Projede, ilk önce Shuttle Buggy ile 12 metre tablalı finişere asfalt aktarılarak serim yapıldı. Ancak Shuttle Buggy’ye aktarılan asfalt yaklaşık 30 km mesafeden geliyordu” dedi. Kaynak, uygulamanın diğer 12 metresinde, yani Shuttle Buggy kullanılmadan yapılan serimde serilen asfaltın 8 km mesafeden geldiğini hatırlattı. Kaynak, açıklamalarını şu şekilde sürdürdü: “Yaklaşık 10 derece olan hava sıcaklığında, asfalt üretim tesisinden şantiye sahasına gelen asfaltta, sıcaklık farklılıkları oluşuyor. Özellikle kamyonun üst kısmı çok daha hızlı soğuduğu için kabuklaşma meydana geliyor. Oluşan bu farklılığı ortadan kaldırmak için Shuttle Buggy transfer aracını kullanıyoruz. Makine en temelde, serim öncesinde asfaltı homojen hale getiriyor ve ısı farkı ortadan kalmış oluyor. Tabii ısı farkının ortadan kalması ile beraber asfaltta ilerleyen dönemde oluşabilecek ondülasyon, termal ve fiziksel segregasyonun önüne geçilmiş oluyor.”
100 DERECELİK ISI FARKI
Uygulamalar sırasında, asfalt üretim bölgesinden şantiye sahasına kamyonlarla taşınan asfaltlarda ısı ölçümleri yapıldığını ifade eden Kaynak, “Kabuk üstünde ve yan kısımlarda ısı farklılıkları oluşuyor. Uygulama sırasında üst kabuk kısmında 100 derecenin altına düşen ısı, 86,6 derece olarak ölçüldü. Sıcak olan orta kısım ise 186 derece olarak belirlendi.” Arada oluşan yaklaşık 100 derecelik ısı farklılığının tespit edildiğini ifade eden Kaynak, “Bilindiği üzere 10 derece üstünde ısı farklılıklarında zamanla soğuk derzler oluşturur ve soğuk kısımlar bir yere toplanıp zamanla termal çatlaklar meydana getirir. Tabii bunun ardından çok kısa sürelerde su sızıntısı ile beraber termal çatlaklar ile yol ömrü kısalır” dedi. Bu yaşanan olumsuzlukların sadece 10 derecelik bir ısı farklılığı ile ortaya çıktığını vurgulayan Kaynak, “Bu ısı farklılığını önlemenin ve yol kalitesini, ömrünü arttırmanın tek yöntemi, finişer ile kamyon arasında asfalt karıştırma ve depolama özelliği olan asfalt transfer aracı kullanmak” dedi.
ROADTEC SHUTTLE BUGGY
Shuttle Buggy asfalt transfer aracında üç açılı burgulu karıştırma özelliği bulunduğunu ve 25 ton asfaltı kapalı sistemde silo ile yerinde yeniden harmanladığını belirten Kaynak, “Harmanlama tamamlandıktan sonra asfalt finişere aktarılıyor. Bu yöntem ile ısı
farklılı 100 C derecelerden sadece 6 -7 C derecelere kadr gerilemiş oluyor. Ayrıca asfalt homojen bir yapıya kavuşmuş oluyor” dedi. Kuzey Marmara Otoyolu Gebze şentiyesnde gerçekleştirilen uygulamada, bütün verilerin Fluke termal kamera ile tespit edildiğini, sonuçların da labaratuar şartlarında alınan karotlar ile onaylanmış olduğunu vurgulayan Bülent Kaynak, elde edilen sonuçların en büyük faydasının, homojen karışımın elde edilmesi ve bu sayede termal segregasyonun önlenmesi olduğunu hatırlattı. KMO’da gerçekleştirilen uygulamanın sonuçları hakkında detaylı bilgilendirmede bulunan Kaynak, sonuçları şu şekilde sıraladı:
* Asfalt transfer aracı ile yerinde yeniden harmanlama ve aktarma sayesinde termal
segregasyon spotlar arasındaki fark 6-7 C derecelere düşmüş olduğu gözlemlendi.
* Fiziksel segregasyon neredeyse çok ciddi oranlardan sıfır seviyesine geriledi ve
uygun gradasyonda serim sağlandı.
* Finişere herhangi bir temas olmadığı için – ondülasyon tamamen ortadan kalkmış oldu
* Kamyonun finişere teması ortadan kalktığı için kamyon finişere vurması ve tablanın
gömülmesi sorunu da tamamıyla ortadan kalmış oldu.
* Finişer tablası sabit ve değişmeyen hızda sürekli olarak ilerlemiş olduğu için, dur / kalk ve temas olmadığı için yüzey prüsüzlüğü IRI oranı 0,9 civarında gerçekleşti.
* Homojen serim olduğu için soğuk derz ortadan tamamen kalktı.
* Asfalt transfer aracından finişere aktarım süresi sadece 3-4 dakikada gerçekleşti. Bu da kamyon bekleme süresini ciddi oranda ortadan azalttı.
* Serim sonrasında homojen serim olduğundan ve ondülasyon olmadığından her hangi
bir tırmıklama veya işçilik ihtiyacı ortaya çıkmadı. Arkada herhangi bir çalışma gerçekleştirilmedi.
* Silindiraj – sıkıştırma , homojen ısı ve soğuk derz olmadığı için çok daha kolay sıkıştırma gerçekleştirildi.
* Serim alanında çıplak gözle görülebilen fark edilebilinen sonuçlar elde edildi.
BAKIM MALİYETLERİ DÜŞÜYOR
KMO’da gerçekleştirilen Shuttle Buggy uygulamasında, serim alanına olan mesafenin 30- 35 km olmasına rağmen termal ve fiziksel segregasyonun ortadan kalktığını – soğuk derz oluşmadığını hatırlatan Kaynak, ondülasyon tamamen kalkması sayesinde ve sabit hızda sürekli serimin sağlanmasından kaynaklı daha fazla tonda asfalt serimi yapıldığının gözlemlendiğini ifade etti. Ayrıca yüzey pürüzlüğünün mükemmel hale geldiğini de vurgulayan Kaynak, “Bu sonuçlar, Shutlle Buggy ile yerinde yeniden harmanlama ve aktarma metodu ile yolun ömrünün klasik yönteme göre daha kaliteli ve 2-3 misli daha uzun yıllar dayanacağı ortada. Bu sonuçlar göstermektedir ki klasik yöntem ve karıştırma özellikli mobil silolu asfalt transfer aracı kullanımı arasında gerek serim kolaylığı, gerekse sonuçların kalitesi ve dayanımı açısından çok buyuk farklar oluşmaktadır” dedi. Kaynak, karıştırma özellikli mobil silolu asfalt transfer aracı kullanımının, asfalt seriminde en büyük problem olan yüzey düzgünlüğü ve homojen ısı dağılımını mükemmel sağladığı için bakım ve onarım maliyetlerini ciddi anlamda düşürdüğüne dikkat çekti. Roadtec Shuttle Buggy ile serim kalitesi ve kapasitesinde çok büyük artışlar sağlandığını söyleyen Kaynak, “Kamyon döngüsünü azalttığı ve serilen asfaltın çok daha rahat sıkıştırıldığını, yapılan uygulama ile tekrar tekrar ispatlanmış olduk. Türkiye’de Essa Grup çatısı alından sunulan Shuttle Buggy, yoğun çalışmaları ile kullanım imkanı sağlandı. Bazı otoyollarda kullanıldı ve gerek ılık gerekse sıcak asfalt serim ve imalatında daha kaliteli yolların yapılması konusunda ilerleme sağlandı. Türkiye’nin layık olduğu daha kaliteli ve
uzun ömürlü yolların yapılmasında kaktı sağlamaktan dolayı da ayrıca çok mutlu ve gururluyuz” dedi.
