AB’de Yeni Araç Genel Güvenlik Yönetmeliği Temmuz 2022 itibari uygulanmaya başlandı. Yönetmelik, yol güvenliğini artırmak için bir dizi gelişmiş sürücü asistanı sistemini zorunlu tutmakla birlikte AB’de otomatik ve tamamen sürücüsüz araçların onaylanması için yasal çerçeveyi oluşturuyor. Yeni güvenlik önlemleri AB genelinde yolcuları, yayaları ve bisikletlileri daha iyi korumaya yardımcı olacak ve 2038 yılına kadar 25.000’den fazla hayat kurtaracak ve en az 140.000 ciddi yaralanmayı önleyecektir.
Genel Güvenlik Tüzüğü’nün yürürlüğe girmesi, Komisyon’a otomatik ve bağlantılı araçlar için yasal çerçeveyi tamamlama yetkisi verdiğinden, Komisyon bu yaz tamamen sürücüsüz araçların onaylanması için teknik kurallar sunarak, AB’yi bu alanda öncü yapacak. Ana çıktıları, halkın güvenini artırma, yeniliği adapte etme ve Avrupa otomobil endüstrisinin rekabet gücünü artırma olarak sıralayabiliriz.
Genel güvenlik kurallarına bakacak olursak;
- Tüm karayolu taşıtları için (yani otomobiller, kamyonetler, kamyonlar ve otobüsler): akıllı hız yardımı, kamera veya sensörlerle geri vites algılama, sürücünün uyuşukluk veya dikkati dağılması durumunda dikkat uyarısı, olay veri kaydedicileri ve ayrıca acil durdurma sinyali;
- Otomobiller ve kamyonetler için: Şeritte kalma sistemleri ve otomatik frenleme gibi ek özellikler;
- Otobüsler ve kamyonlar için: olası kör noktaları daha iyi tanımaya yönelik teknolojiler, yayalar veya bisikletlilerle çarpışmaları önlemek için uyarılar ve lastik basıncı izleme sistemleri.
Kurallar ilk olarak 6 Temmuz 2022’den itibaren yeni araç türleri ve 7 Temmuz 2024’ten itibaren tüm yeni araçlar için geçerli olacak. Yeni önlemlerden bazıları 2029 yılına kadar farklı türdeki karayolu araçlarını kapsayacak şekilde genişletilecek.
Yeni kurallar, AB mevzuatını 3. seviye otomasyona ilişkin yeni BM düzeyindeki kurallarla uyumlu hale getirecek ve türünün ilk uluslararası kuralları olan tamamen sürücüsüz araçlar için yeni AB teknik mevzuatını kabul edecek. Yetki devri ve uygulama yasasıyla belirlenen teknik kurallar, tam otomatik araçların AB pazarına sürülmeden önce kapsamlı bir güvenlik ve olgunluk değerlendirmesini oluşturacaktır. Tamamen sürücüsüz araç üreticilerinin test prosedürlerini, siber güvenlik gerekliliklerini, veri kayıt kurallarını ve güvenlik performansının izlenmesini ve olay raporlama gerekliliklerini kapsayacaktır.
Ülkemiz, AB üyelik sürecinde bağımsız olarak, hali hazırda Brexit ile AB’den ayrılmış olan Birleşik Krallığı izlediği kendi ulusal yönetmeliklerini hazırlayıp yürürlüğe koyma eğilimi izlemeli, otomotiv sektöründeki bu değişim fazını, trafik çarpışmalarına bağlı ölüm ve ağır yaralanmaları azaltmak için kullanmalıdır.